Aktualności
 Udostępnij na Facebooku
 Udostępnij na Twitterze
93. rocznica śmierci Stanisława Przybyszewskiego
23 listopada 2020 r.
Gmina Inowrocław - 93. rocznica śmierci Stanisława Przybyszewskiego

Stanisław Przybyszewski - pamiętamy…

Dzisiaj, 23 listopada przypada 93. rocznica śmierci, urodzonego w Łojewie literata Stanisława Przybyszewskiego. Każdego roku, w ostatni piątek listopada, organizowane były na łojewskiej scenie wydarzenia artystyczne z cyklu „Za duszę Stacha”. W tym roku, ze względu na epidemię koronawirusa, wyświetlimy, w najbliższy piątek o godzinie 18.00, prezentację „Szlakiem kujawskim Stanisława Przybyszewskiego”. Tym razem zapraszamy na wydarzenie artystyczne on-line.

Przypominamy sylwetkę „Meteora Młodej Polski”.

Stanisław Feliks  Przybyszewski urodził się 7 maja 1868 roku w Łojewie, niewielkiej,  malowniczo położonej wsi  nad Jeziorem Szarlejskim (zwanym Małym Gopłem), w  gminie  Inowrocław. Był synem wiejskiego nauczyciela Józefa Przybyszewskiego oraz jego drugiej żony Doroty z Grąbczewskich. Ponieważ od wczesnych lat dziecięcych wykazywał talent muzyczny pani Dorota uczyła go gry na  pianinie,  posługując się  ręcznie pisanymi nutami. W wieku 13 lat podjął naukę  w toruńskim gimnazjum, ale świadectwo dojrzałości uzyskał  już w gimnazjum wągrowieckim,  w roku 1889. Po maturze  wyjechał do Berlina. Początkowo podjął studia architektoniczne, po roku  przeniósł się na medycynę. Żadnego  z tych kierunków  nie ukończył. Pod wpływem  filozofii Nietzchego oraz uzyskanych informacji  z dziedziny neurofizjologii  opublikował, w roku 1892, w języku niemieckim dwa eseje pt. Zur Psychologie des Individuums”, zyskując  akceptację oraz sławę w skandynawsko-niemieckim środowisku cyganerii artystycznej. Zaprzyjaźnił się wówczas między innymi z R. Dehmlem, E. Munchem, O. Hanssonem, A. Strinbergiem.  W Berlinie  początkowo Przybyszewski utrzymywał się  z wykonywania różnych dorywczych prac, potem otrzymał pracę w redakcji Gazety Robotniczej, dziennika adresowanego do polskiej emigracji. 

W  maju  1891 roku wprowadziła się do Stanisława dawna uczennica z Wągrowca Marta Foerder, z którą miał troje dzieci: Bolesława, Mieczysławę, Janinę.  Niestety, partnerka nie mogąc liczyć na  pomoc i wsparcie Przybyszewskiego,  9 czerwca 1896 roku popełniła samobójstwo. Najstarszym synem zaopiekowali się rodzice Stanisława, dziewczynki  zaś zostały oddane do przytułku. W roku 1893 Stanisław Przybyszewski poślubił  Norweżkę Dagny Juel,   pianistkę. Para skupiała wokół siebie artystów berlińskiej cyganerii. Małżonkowie mieszkali  na zmianę w Berlinie i Konvgsvinger.  Z tego związku urodziło się dwoje dzieci: syn Zenon i córka Ivi. W roku 1900 małżonkowie   rozstali się, po czym po roku, na krótko zamieszkali w razem w Warszawie. Niestety wkrótce potem  Dagny została  zastrzelona przez młodego wielbiciela. W roku 1898 Przybyszewski  sprowadził się do Krakowa, gdzie objął redakcję „Życia”, stając się  artystycznym przywódcą duchowym Młodej Polski i cyganerii krakowskiej. W rok później związał się z malarką Anielą Pająkówną. Z tego nieformalnego związku  urodziło się szóste dziecko Przybyszewskiego, córka Stanisława. W roku 1899  goszcząc we Lwowie, u przyjaciela z dzieciństwa Jana Kasprowicza, nawiązał romans z Jego żoną Jadwigą, która zauroczona twórczością Przybyszewskiego  porzuciła męża i córki, by związać się z nim. Para zamieszkała w Warszawie. W tym czasie często wyjeżdżali do Rosji, gdzie twórczość  Stacha cieszyła  się dużą popularnością.  W roku 1906 zamieszkali w Toruniu. Po rozwodzie Jadwigi, para pobrała się w roku 1905 w Inowrocławiu. W kolejnym roku  małżonkowie wyjechali do  Monachium.  W Niemczech  nie powodziło im się najlepiej, spadło zainteresowanie literaturą Przybyszewskiego.  Po zakończeniu wojny  Stanisław  został  współpracownikiem poznańskiego czasopisma „Zdroju”. Na krótko  zamieszkali Przybyszewscy w Pradze, a potem w Krakowie i Poznaniu. W  latach 1919-1920  Przybyszewski podjął  pracę w Poczcie Polskiej jako tłumacz.    

Po czterech latach zamieszkali w Sopocie. Przybyszewski pełnił funkcję urzędnika biura  tłumaczeń w Dyrekcji Kolei Państwowych w Gdańsku. W roku 1922, głównie za sprawą Stanisława  otwarto polskie gimnazjum.  W Gdańsku przebywał do 1924 roku.  Mieszkał jeszcze w Toruniu, Zakopanem, Bydgoszczy, ale nigdzie nie  osiadł na dłuższy czas. W roku  1924  zamieszkał na Zamku Królewskim  tzw. „Pałacu pod Blachą”  w małym mieszkaniu z pracownią. W rok później został odznaczony   Oficerskim  Krzyżem Orderu  Odrodzenia Polski. 

Jednak twórczość Przybyszewskiego  nie budziła w owym czasie aprobaty, aby utrzymać rodzinę dorabiał odczytami o literaturze, w szczególności na temat twórczości Jana Kasprowicza. W roku 1927  powrócił w rodzinne strony. Osiadł na Kujawach, w dworku Józefa Znanieckiego, w Jarontach, pod Inowrocławiem.  W tymże roku zmarł. Został pochowany na cmentarzu w Górze.

 Udostępnij na Facebooku
 Udostępnij na Twitterze
Gmina Inowrocław - 102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
23 listopada 2020 r.
Kwiaty na grobie Przybyszewskiego
Gmina Inowrocław - 102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
20 listopada 2020 r.
Konkurs fotograficzny dla dzieci - wyniki
Link QR - 93. rocznica śmierci Stanisława Przybyszewskiego
skanuj link
kopiuj link
Pozostałe aktualności
rok
liczba pozycji: 181
Gmina Inowrocław - Kalendarz zbiórki odpadów komunalnych
30 grudnia 2020 r.
Kalendarz zbiórki odpadów komunalnych
Gmina Inowrocław - Urząd Gminy czynny krócej
30 grudnia 2020 r.
Urząd Gminy czynny krócej
Kujawski kocyk dla niemowlaka - Gmina Inowrocław
Gmina Inowrocław - Gmina Inowrocław troszczy się o zabytki
29 grudnia 2020 r.
Gmina Inowrocław troszczy się o zabytki
Gmina Inowrocław - Wójt Gminy Inowrocław wręczył stypendia studentom
28 grudnia 2020 r.
Wójt Gminy Inowrocław wręczył stypendia studentom
Gmina Inowrocław - Budżet Gminy Inowrocław na rok 2021 przyjęty
28 grudnia 2020 r.
Budżet Gminy Inowrocław na rok 2021 przyjęty
Gmina Inowrocław - Trzeba informować ZUS o zawarciu umowy o dzieło
28 grudnia 2020 r.
Trzeba informować ZUS o zawarciu umowy o dzieło
Gmina Inowrocław - Kolejne branże mogą wnioskować o dodatkowe postojowe
28 grudnia 2020 r.
Kolejne branże mogą wnioskować o dodatkowe postojowe
Gmina Inowrocław - Od 30 grudnia można złożyć wiosek o zwolnienie ze składek ZUS
28 grudnia 2020 r.
Od 30 grudnia można złożyć wiosek o zwolnienie ze składek ZUS
Gmina Inowrocław - Świąteczne życzenia
23 grudnia 2020 r.
Świąteczne życzenia
Gmina Inowrocław - Świąteczna wizyta
23 grudnia 2020 r.
Świąteczna wizyta
Gmina Inowrocław - Kolędnicy z Żalinowa odwiedzili podopiecznych
23 grudnia 2020 r.
Kolędnicy z Żalinowa odwiedzili podopiecznych
Gmina Inowrocław - 102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
23 grudnia 2020 r.
102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
Pozostałe aktualności
rok
liczba pozycji: 181
Gmina Inowrocław - Kalendarz zbiórki odpadów komunalnych
30 grudnia 2020 r.
Kalendarz zbiórki odpadów komunalnych
Gmina Inowrocław - Urząd Gminy czynny krócej
30 grudnia 2020 r.
Urząd Gminy czynny krócej
Kujawski kocyk dla niemowlaka - Gmina Inowrocław
Gmina Inowrocław - Gmina Inowrocław troszczy się o zabytki
29 grudnia 2020 r.
Gmina Inowrocław troszczy się o zabytki
Gmina Inowrocław - Wójt Gminy Inowrocław wręczył stypendia studentom
28 grudnia 2020 r.
Wójt Gminy Inowrocław wręczył stypendia studentom
Gmina Inowrocław - Budżet Gminy Inowrocław na rok 2021 przyjęty
28 grudnia 2020 r.
Budżet Gminy Inowrocław na rok 2021 przyjęty
Gmina Inowrocław - Trzeba informować ZUS o zawarciu umowy o dzieło
28 grudnia 2020 r.
Trzeba informować ZUS o zawarciu umowy o dzieło
Gmina Inowrocław - Kolejne branże mogą wnioskować o dodatkowe postojowe
28 grudnia 2020 r.
Kolejne branże mogą wnioskować o dodatkowe postojowe
Gmina Inowrocław - Od 30 grudnia można złożyć wiosek o zwolnienie ze składek ZUS
28 grudnia 2020 r.
Od 30 grudnia można złożyć wiosek o zwolnienie ze składek ZUS
Gmina Inowrocław - Świąteczne życzenia
23 grudnia 2020 r.
Świąteczne życzenia
Gmina Inowrocław - Świąteczna wizyta
23 grudnia 2020 r.
Świąteczna wizyta
Gmina Inowrocław - Kolędnicy z Żalinowa odwiedzili podopiecznych
23 grudnia 2020 r.
Kolędnicy z Żalinowa odwiedzili podopiecznych
Gmina Inowrocław - 102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
23 grudnia 2020 r.
102. rocznica urodzin Kazimierza Malickiego
 
Na górę